Rusya’nın petrol ihracatında gerileme sınırlı kaldı
Avrupa Birliği’nin (AB) 5 Aralık’ta yürürlüğe girecek ambargosu ve varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulamasına rağmen, Rusya’nın ana ihracat kalemi olan petrolden kar sağlamaya devam etmesi bekleniyor.
AB ülkeleri, uzun süredir devam eden müzakerelerin ardından, Rusya’dan deniz yoluyla taşınan petrole varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulanmasında anlaşmaya vardı.
Başta Polonya ve bazı Baltık ülkeleri, söz konusu fiyat seviyesinin Rusya’nın petrolden elde ettiği karı etkilemeyeceği gerekçesiyle varil başına 30 dolar seviyesinin uygulanmasını istiyordu.
Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ve Malta gibi Rus petrolünün deniz yoluyla taşınmasında önemli rol oynayan ülkeler ise varil başına 70 dolar gibi daha yüksek bir seviyenin belirlenmesi konusunda ısrar ediyordu.
AB nezdinde yürütülen müzakereler sonucunda 60 dolar seviyesinde uzlaşmaya varılırken, tavan fiyat her 2 ayda bir tekrar değerlendirilecek ve Rus petrolünün piyasa fiyatlarından yüzde 5 daha az olmasını sağlayacak bir plan da uygulanabilecek.
Avrupalı diplomatlar, söz konusu seviyenin Rusya’yı önemli bir gelirden mahrum ederken, halihazırda yüksek fiyatların olduğu petrol piyasasında arz sorunları da yaşatmamasını umut ediyor.
Tavan fiyat uygulamasının yanı sıra, AB, 5 Aralık itibarıyla deniz yoluyla Rus petrolü ithalatını da durduracak.
Rusya’nın Ukrayna üzerinden Macaristan, Slovakya ve Çekya’ya petrol gönderdiği Drujba boru hattı üzerinden sevkiyat ise yaptırımlardan muaf tutulmuştu.
OPEC+ üretimi 2 milyon varil azaltma kararını sürdürecek
OPEC+ grubu “üretimi kasımdan itibaren günlük 2 milyon varil azaltma kararını” sürdürecek
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubu, piyasalardaki istikrarın korunması doğrultusunda 5 Ekim’de aldığı “üretimi kasımdan itibaren günlük 2 milyon varil azaltma kararını” sürdürecek.
Suudi Arabistan liderliğindeki 13 üyeli OPEC ile Rusya önderliğindeki OPEC dışı petrol üreticisi 10 ülkenin enerji ve petrol bakanlarının, piyasa koşullarını değerlendirmek ve aralık ayı itibarıyla uygulanacak üretim miktarını görüşmek üzere çevrim içi düzenledikleri 34’üncü Bakanlar Toplantısı sona erdi.
OPEC’ten yapılan açıklamada, OPEC+ grubunun, 5 Ekim’deki 33’üncü OPEC ve OPEC dışı Bakanlar Toplantısı’nda alınan kesinti kararının önemine işaret edilerek “Söz konusu kararın tamamen piyasa değerlendirmeleri doğrultusunda alındığı ve geçmişe bakıldığında bunun, piyasa katılımcıları tarafından küresel petrol piyasalarını istikrara kavuşturmak için gerekli ve doğru hareket şekli olduğu kabul edilmiştir.” ifadesine yer verildi.
Açıklamada, katılımcı ülkelerin piyasadaki gelişmeleri ele almak, gerektiğinde, petrol piyasalarının denge ve istikrarını desteklemek için acil olarak toplanabilecekleri belirtildi.
Tarafların geçmişte alınan önemli kararlara bağlılıklarının bir kez daha yinelendiğine işaret edilen açıklamada, bu zamana kadar her ay düzenlenen Ortak Bakanlar İzleme Komitesi’nin (JMMC) bundan sonra iki ayda bir düzenleneceği, ancak Komite’nin isterse ek toplantı yapabileceği ya da piyasalardaki gelişmeler doğrultusunda OPEC+ bakanlarının her an toplanmasını talep edebileceği kaydedildi.
– OPEC+, 4 Haziran 2023’te toplanacak
Asya borsaları Çin’deki gevşeme ile yükseldi
Asya-Pasifik’te hisse senetleri, Çin’in bazı şehirlerde virüs testi kurallarını gevşetmesiyle Pazartesi günü yükseldi ve bu durum iki yıldan uzun süredir Kovid ile ilgili katı kısıtlamalar altında olan ülkede daha fazla gevşeme olabileceğine işaret ediyor.
Hong Kong’un Hang Seng endeksi erken ticarette yüzde 3,4 artarak bölgedeki kazançlara öncülük etti ve Hang Seng Tech endeksi yüzde 5,94 arttı. Anakara Çin’de, Şanghay Bileşik yüzde 1,03 ve Shenzhen Bileşeni yüzde 0,72 arttı.
OPEC+’nın petrol üretimini düşürme politikasına bağlı kalması ve Çin’in bazı Kovid kurallarını gevşetmesi nedeniyle petrol fiyatları yüzde 2 arttı.
Nikkei 225 Japonya’da yüzde 0,11 yükseldi ve S&P/ASX 200 Avustralya’da yüzde 0,6 yükseldi. Güney Kore Kospi yüzde 0,3 yükseldi. MSCI’nin Japonya dışındaki en geniş Asya-Pasifik hisseleri endeksi yüzde 1,67 yükseldi.
Cuma günü ABD’de hisse senetleri, güçlü bir istihdam raporunun ardından düştü, ancak piyasalar daha sonra daha küçük Fed artışları olasılığına odaklandı ve büyük endeksler hafif düşüşle kapandı.
Çin’de hizmet PMI endeksi 6 ayın en düşük seviyesine geriledi
Çin’de Caixin hizmet Satın Alma Yöneticileri Endeksi Kasım ayında 46,7’e geriledi.
Caixin endeksinden negatif sinyallar geldi. Pazartesi günü özel sektör tarafından yapılan bir iş anketi, ekonomik büyümede daha fazla darbeye işaret ettiğini gösterdi.
Caixin hizmet PMI Kasım ayında 46,7’ye düştü. Caixin/S&P Global hizmet satın alma yöneticileri endeksi (PMI) 48,4’ten 46,7’ye düşerek üst üste üçüncü aylık daralmaya işaret etti.
Endekste 50’nin altındaki değerler daralmaya, bu eşik seviyenin üzeri ise büyümeye işaret ediyor.
Japonya’da hizmet sektörü 3 ayın en düşük seviyesine ulaştı
Au Jibun Bank’ın açıkladığı hizmet sektörü satın alma yöneticileri endeksi (PMI) Kasım ayında 50.3 seviyesine düştü ve Kasım ayında üç ayın en yavaş hızında büyüdü.
Japonya’nın hizmet sektörü faaliyeti, Kasım ayında üç ayın en yavaş hızında büyüdü.
Au Jibun Bank’ın açıkladığı hizmet sektörü satın alma yöneticileri endeksi (PMI), Kasım ayında 53.2’den mevsimsellikten arındırılmış 50.3’e düşerek Ağustos’tan bu yana en düşük seviyeye ulaştı.
50 seviyesinin üzerindeki rakam sektörde genişlemeyi işaret ederken, bu seviyenin altı daralmayı gösteriyor.
Anketi derleyen S&P Global Market Intelligence’den ekonomist Laura Denman, yumuşak manşet rakamının arkasında “girdi maliyeti oranları ve satış fiyatı enflasyonunun ilgili tarihsel ortalamalarının oldukça üzerinde kalmasıyla birlikte belirgin kalan” enflasyonist baskılar olduğunu söyledi.
Perşembe günü yapılan ayrı bir hükümet anketi, Japonya’nın Tüketici Güven Endeksinin, 40 yılın en hızlı artışına işaret eden fiyat enflasyonu göz önüne alındığında, Kasım ayında Haziran 2020’den bu yana en düşük seviyeye gerilediğini gösterdi.
Petrolde OPEC+ ve Çin primi
OPEC+ üretimi günlük 2 milyon varil azaltma kararında değişikliğe gitmedi. AB’nin Rus petrolüne yönelik yaptırımları ve tavan fiyat uygulaması devrede. Bu ortamda petrol fiyatları da artıya geçti.
Petrol fiyatları yeni haftaya OPEC+ ve Çin’den gelen haber akışının etkisiyle primle başladı.
ABD ham petrolü haftanın ilk işlem gününde 81, Brent petrol ise 87 doların üzerini test etti.
OPEC+ olarak bilinen Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve ortakları, petrol piyasalarında artan oynaklık ve belirsizliklere, üretimi sabit bırakarak yanıt verdi.
Pazar günü sanal bir toplantı ile bir araya gelen OPEC+ yetkilileri daha önceki toplantıda üzerinde ulaştıkları üretimi günlük 2 milyon varil azaltma planında değişikliğe gitmediler.
Ekim’deki OPEC+ toplantısında günlük 2 milyon varillik kesinti kararı alınmasının ardından ABD Başkanı Joe Biden, Suudi Arabistan yönetimini bu kararla, Rusya’ya Ukrayna’daki savaşında destek olmakla suçlamıştı.
OPEC+ pazar günü yaptığı açıklamada, “Söz konusu kararın tamamen piyasa değerlendirmeleri doğrultusunda alındığı ve geçmişe bakıldığında bunun, piyasa katılımcıları tarafından küresel petrol piyasalarını istikrara kavuşturmak için gerekli ve doğru hareket şekli olduğu kabul edilmiştir” dedi.
Bu arada Avrupa Birliği’nin Rus petrolüne yönelik yaptırımları da bugün itibarıyla yürürlüğe giriyor. G-7 ülkeleri son dakika bir kararla Rus petrolünde varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulanması konusunda uzlaştı. Blok tarafından sağlanan – özellikle sigorta olmak üzere – hizmetlere erişmek isteyen herkes, bu bedeli veya daha azını ödemek zorunda kalacak. Aynı şey Avrupa tankerleri, özellikle dev Yunan filosu için de geçerli olacak.
Rusya Başbakan Yardımcısı Alexander Novak ülkesinin yanıt olarak “petrol üretimini bir miktar kısabileceği” konusunda uyardı. UBS Group AG’ye göre AB’nin deniz yoluyla gerçekleştirilen bir kısım Rus petrolü ithalatını yasaklayan bu kararı, ülkenin üretimi üzerinde etkisini “aralık ayında ve ılımlı olarak” gösterecek. Petrol piyasalarının yakından izlediği bir başka gelişme de Çin’in başta Şanghay olmak üzere zorunlu Kovid-19 test uygulamalarını gevşetmesi oldu. Petrol fiyatları bu gelişmeler ışığında yeni haftaya yükselişle başlıyor.
RBC Capital Markets analistleri bir notta, fiyat tavanına atıfta bulunarak, “Planın Rus varillerinin Asya piyasalarına sorunsuz akışını sağlayıp sağlamadığı veya önemli bir aksama olup olmayacağı belirsizliğini koruyor. Rusya’nın petrol ihracatını kesmeye hazır olduğuna dair herhangi bir açık işaret, önümüzdeki günlerde fiyatların yükselmesine neden olabilir” dedi.
Gram altın haftaya yeni rekorla başladı
Spot piyasada altının onsu Çin’in salgın önlemlerini gevşetmesine yönelik fiyatlamaların doları aşağı çekmesiyle yeni haftaya yükselişle girerken, gram altın tarafında da rekor seviye kaydedildi.
Küresel piyasalarda altının onsunda yükseliş ivmesi devam ederken, gram altında da yeni rekorlar kaydediliyor.
Yatırımcıların Çin’deki salgın önlemlerinin gevşetilmesine yönelik beklentileriyle dolarda aşağı yönlü bir hareket izlenirken, spot piyasada altının onsu yeni haftaya yükselişle girdi.
Spot piyasada altının onsu yeni haftanın ilk işlemlerinde 1.809 doların üzerini test etti. Böylelikle spot altında Temmuz ayından bu yana en yüksek seviyeler izlendi.
Ons altında görülen yükseliş gram altında da yeni rekorların görülmesine yol açtı. Ons altın ve Dolar/TL kuru ile yapılan hesaplamaya göre gram altın 1.084 TL’yi geçerek yeni zirvesini gördü.
ABC Refinery Kurumsal Piyasalar Küresel Lideri Nicholas Frappell’in yorumuna göre ABD’de son açıklanan istihdam verileri altın için daha negatif bir ortam yaratırken altın bunun aksine dipten toplama temasıyla yükseldi.
Küresel piyasalara Çin desteği
Bir süredir küresel piyasaların dikkatle izlediği Çin’in sert Kovid önlemlerinde gevşeme adımları atılıyor. Çin’de zorunlu Kovid-19 testi uygulamalarının gevşetildiği bölgelerin sayısı artıyor. Çin’in bu adımı riskli varlıkları desteklerken, dolar üzerindeki baskıyı artırdı. Emtia fiyatları ise Çin’in gevşemesiyle yükseldi.
Çin’de Kovid-19 test uygulamalarının gevşetilmesinin ardından Asya Borsaları ve emtia fiyatları yeni haftanın ilk işlem gününde yükseliyor. Özellikle de hammadde üreticileri ile enerji ihraç eden ülkelerin para birimlerinde değer kazançları etkili oldu.
MSCI Asya Pasifik Endeksi yüzde 1’i aşan yükselişle Ağustos’tan bu yana en yüksek kapanış seviyesine yaklaşırken, teknik bir boğa piyasasının da sınırında. Hong Kong Hang Seng ve Çin CSI 300 de artıda. Hang Seng Çin Endeksi bir ara günlük bazda yüzde 4 oranında artış kaydetti.
Offshore yuan değer kazanırken, USD/CNH eylül ayından bu yana ilk kez 7 seviyesinin altına geriledi. Japon Nikkei ise yatay seyrediyor.
ABD’de Cuma günü açıklanan beklenti üzeri tarım dışı istihdam verisinin ardından haftanın son işlem gününü sınırlı kayıplarla tamamlayan S&P 500 ve Nasdaq 100 endeksleri bu sabah vadeli işlemlerde düşmeye devam ediyor.
Cuma günü 4 baz puan yükselen ABD 2 yıllık tahvil getirisi bu sabah itibarıyla 4 baz puan daha artarak yüzde 4,31 seviyesine çıktı. ABD 10 yıllık tahvil getirisi de 5 baz puan yükselişle yüzde 3,54’e yakın.
Bloomberg Dolar Endeksi geçen hafta boyunca toplamda yüzde 1,3 düşüş kaydettikten sonra, bu sabah yüzde 0,4 kayıpla zayıf görünümünü sürdürüyor.
Berlin hükümeti doğalgaz kaynaklarını artırma planı kapsamında çabalarını hızlandırırken emtia ticaret şirketi Trafigura Group, gaz tedariki için Almanya ile 3 milyar dolarlık kredi anlaşması yaptı.
Trafigura’dan bugün yapılan açıklamada ilk gaz teslimatının 1 Kasım’da başladığı ve şirketin var olan küresel gaz ve LNG portföyünü kullanacağı belirtildi.
Konuya yakın kaynaklar, son anlaşmayla Almanya’ya LNG tedariği sağlanacağını belirtti.
Trafigura Ekim ayında da Almanya’ya metal tedariki için 800 milyon dolarlık kredi anlaşması yapmıştı.
Trafigura sözcüsü konuya ilişkin açıklama yapmadı.
Ukrayna’da devam eden savaş sonrası Rusya’ya enerjide olan bağımlılığını azaltan Almanya, enerji politikasını yeniden inşa etmek durumunda kaldı. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, enerji anlaşmaları için Suudi Arabistan ve Katar’da temaslarda bulunmuş, geçen hafta da sıvılaştırılmış gaz ithalatı için Katar ile anlaştığını duyurmuştu.