Geçen hafta 3.47’yi aşarak tarihi rekor seviyeyi test eden kur yeni haftaya hafif düşüşle başladı. Bloomberg HT’ye konuşan uzmanlar ‘kurdaki yükseliş tamam mı, devam mı?’ sorusuna yanıt verdi.
Ekonomist Gizem Öztok Altınsaç Türk Lirası’nda kısa vadede bir miktar değer kazancı olabileceğini ancak uzun vadede dolarda yükseliş beklediğini söyledi.
Kurdaki yükselişin nedenlerini sıralayan Altınsaç, “TL’deki değer kaybının 2 temel sebebi var; biri yurtdışı kaynaklı. Diğeri ise iç dinamikler.. Dışarıdan kaynaklanan köpük alınabilir. İçeriye bakılırsa, Türkiye’nin iç dinamiklerinde ciddi bir sıkıntı var şu aşamada. Politik ajanda yüklü. Avrupa Parlamentosu kararı olsun, Suriye olsun dış politikada da çok rahat bir dönem söz konusu değil. Bunlar temelde TL’de baskıya sebep olur.
Ama ben kısa vadede kurda 3.40’ların altının söz konusu olacağını düşünüyorum. Ama dediğim kısa vadeli olur, yoksa ana yön dolarda yine yukarı.” yorumunu yaptı.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), Türkiye’nin bu yıl yüzde 2,9, gelecek yıl ise yüzde 3,3 büyüyeceği tahmininde bulundu.
OECD’nin bugün yayınlanan Küresel Ekonomik Görünüm Raporunda,Türkiye’nin büyümesinin bu yıl yüzde 3’ün altına gerileyeceği, 2018’de ise kademeli olarak toparlanma yaşayacağı öngörüsüne yer verildi.
Rapor’da Türkiye’nin jeopolitik riskler ve değişken politik şartlarla karşı karşıya kalmaya devam ettiği belirtildi. Türkiye’nin bu yıl yüzde 2,9, gelecek yıl ise yüzde 3,3 büyüyeceği tahmininde bulunulan raporda, Türkiye’nin 2018 yılında yüzde 3,8 büyüme kaydedeceği öngörüsüne yer verildi.
Raporda, “Belirsizlikler yüksek ancak mali, ihtiyati ve parasal politikalar destekleyici durumda ve bu faktörler 2016 sonundan itibaren hanehalkı tüketimini teşvik edecektir. Ekonomi şoklara karşı dayanıklı olduğunu kanıtladı.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Raporda Türkiye’de enflasyonun bu yıl için yüzde 7,9, gelecek yıl için yüzde 7,7, 2018 yılında ise yüzde 7,3 olarak gerçekleşmesinin beklendiği ifade edildi. İşsizlik oranının bu yıl için yüzde 10,6 olacağı, 2017 ve 2018’de yüzde 10,7 seviyesinde gerçekleşeceği tahminine yer verilen raporda, cari açığın Gayrisafi Yurtiçi Hasılaya (GSYH) oranının 2016’da yüzde 4,6, 2017 ve 2018’de sırasıyla yüzde 4,7 ve yüzde 4,5 olacağı öngörüsünde bulunuldu.
Yükseliş beklentisinin metallerde sert çıkışlara neden olması ile birlikte, Çinko Londra piyasasında dokuz yılı aşkın sürenin en yüksek seviyesine çıkarkeni kurşun 2011’den bu yana en yüksek kapanışını gerçekleşrtirmeye yöneldi. Ancak traderlarin izlediği ivme göstergesi, piyasaların aşırı satım durumunda olduğunu işaret ediyor.
Sanayi metalleri, üç yıl süren düşüşün ardından, 2016 yılında, Çin’de talep büyümesinin istikrar kazanması, ABD’de yeni başkan Donald Trump’ın altyapı yatırımlarını hızlandıracağını ve ABD ekonomisini yeniden canlandıracağını taahhüt etmesi ve kapanan madenlerin arzı azaltması ile birlikte yüzde 30 değer kazandı. Çinli yatırımcıların spekülatif alımları da fiyatları destekledi.
Londra Metasl Borsası’nın bu yıl en iyi performans gösteren madeni olan Çinko yü
CRU Group analisti Dina Yu, “Cevher arzındaki darlık ve önümüzdeki aylarda üretim tesislerinde potansiyel üretim kesintilerinden dolayı, çinko ve kurşunda beklentimiz yukarı, ancak rallinin hızı beklentilerimizi aşmış durumda,” dedi ve “Temel göstergelerde, böyle sert bir yükselişi açıklayabilecek büyük değişiklikler yok. Piyasa tüm metallerdeki yukarı beklentilerden destek alıyor” şeklinde görüş bildirdi.
Konut Fiyat Endeksi (KFE), eylülde bir önceki aya göre yüzde 0,76 artarak 221,37 seviyesine ulaştı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından eylül ayına ilişkin Konut Fiyat Endeksi verileri açıklandı.
Türkiye konut piyasasındaki fiyat değişimlerini takip etmek amacıyla tabakalanmış ortanca fiyat yöntemiyle hesaplanan KFE (2010 = 100), Eylül 2016’da bir önceki aya göre yüzde 0,76 artarak 221,37’ye yükseldi.
Bu yılın eylül ayında 2015’in aynı dönemine kıyasla da yüzde 13,90 artan KFE, aynı dönemde reel olarak yüzde 6,17 yükseldi. Metrekare başına konut değeri olarak hesaplanan birim fiyatlar, 2015’in eylül ayında bulunduğu bin 706,43 liradan, bu yılın eylül ayında bin 905,13 liraya yükseldi.
– Yeni Konutlar Fiyat Endeksi yüzde 0,83 arttı
Türkiye genelinde, 48 ilde son iki yılda yapımı gerçekleşen konutların değerleme raporları analiz edilerek hesaplanan Yeni Konutlar Fiyat Endeksi YKFE (2010=100) 2016 yılı eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 0,83 artarak 210,44 düzeyinde gerçekleşti. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11,81, reel olarak ise yüzde 4,22 artış gösterdi.
– Hedonik Konut Fiyat Endeksi yüzde 0,53 yükseldi
Türkiye’deki konutların gözlemlenebilen özelliklerinin zaman içinde kontrol edilerek kalite etkisinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek amacıyla hesaplanan Hedonik Konut Fiyat Endeksi (HKFE) (2010=100), eylülde bir önceki aya göre yüzde 0,53 artarak 191,91’e çıktı.
Bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12,39 artan HKFE, aynı dönemde reel olarak yüzde 4,76 yükseldi. Kalite artışından kaynaklanan yıllık fiyat artışı ise yüzde 14,34 oldu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) resmi rezerv varlıkları, ekimde bir önceki aya kıyasla 543 milyon dolar artarak 118,4 milyar dolara yükseldi.
TCMB tarafından, Ekim 2016 dönemine ilişkin “Uluslararası Rezervler ve Döviz Likiditesi” verileri yayımlandı.
Buna göre, TCMB’nin resmi rezerv varlıkları, bir önceki aya göre 543 milyon dolar artarak ekimde 118,4 milyar dolara ulaştı. Bu dönemde alt kalemler itibarıyla döviz varlıkları bir önceki aya göre yüzde 2,1 artarak 99,5 milyar dolar, altın cinsinden rezerv varlıkları ise yüzde 7,6 azalarak 17,4 milyar dolar oldu.
Vadesine 1 yıl veya daha az kalmış merkezi yönetim ve Merkez Bankasının önceden belirlenmiş döviz yükümlülükleri (döviz kredileri, menkul kıymetler, kredi mektuplu döviz tevdiat hesapları-KMDTH) bir önceki aya göre 95 milyon dolar azalarak 11,4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu tutarın 7,5 milyar doları anapara, 3,9 milyar doları ise faizlerden oluştu. Söz konusu anapara ve faiz yükümlülüklerinin 1,1 milyar doları bir ay, 900 milyon doları 2-3 ay ve 9,4 milyar doları ise 4-12 ay içerisinde ödenecek.
Şarta bağlı döviz yükümlülükleri, 1 yıl içinde ödenecek Hazine garantili dış borçlar ile diğer yükümlülüklerden (kalan vadesi bir yıldan uzun KMDTH, bankacılık sektörünün döviz ve altın cinsinden zorunlu karşılıkları ve akreditifler) oluştu. Söz konusu yükümlülükler bir önceki aya göre yüzde 6,9 azalarak 63,1 milyar dolara geriledi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye-Rusya ilişkilerinde “kriz öncesi” veya “kriz sonrası” gibi tabirler kullanılmadan ileri bakılması gerektiğini belirterek, “Hala kısıtlamaya tabi olan Türk gıda ve tarım ürünlerine dair yasakların kaldırılması, Türk şirket ve işadamlarına getirilen sektörel kısıtlamaların iptal edilmesi bu kapsamda önem taşıyor.” dedi.
Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un 1 Aralık’ta Türkiye’ye yapacağı ziyaret öncesinde Rus haber ajansı Tass’a verdiği mülakatta, iki ülke ilişkilerine dair değerlendirmelerde bulundu.
Türkiye ve Rusya’nın “iki alelade komşu” olmadığını söyleyen Çavuşoğlu, şu ifadeleri kullandı:
“Yüzyıllardır Avrasya coğrafyasının ritmini birlikte belirleyen iki kadim devletiz. Biz Rusya ile ilişkilerimize hep bu stratejik vizyonla yaklaştık. Geleceğe de yine bu vizyonla bakıyoruz. Liderlerimiz de yine bu uzun vadeli, stratejik bakışa sahip oldukları için yaşanan zor dönemi süratle geride bırakma imkanını elde ettik. Bu imkanı, ülkelerimiz, halklarımız ve bölgemize azami ölçüde yararlı kılmak, bu aşamada temel önceliğimizdir.”
Çavuşoğlu, Rusya ile yaşanan uçak krizinin iki ülkenin birbiri için ne kadar önemli olduğunu ortaya koyduğunun altını çizerek, “Sanıyorum krizin bize en büyük dersi budur. Büyük resme baktığımız zaman, Türkiye’yle Rusya’nın pek çok alanda ne kadar fazla ortak paydaya sahip olduğu kolaylıkla anlaşılabilir. Her şeyden evvel paylaştığımız engin Avrasya coğrafyasında birlikte istifade edebileceğimiz önemli imkanlar ve keza birlikte mücadele etmemiz gereken ortak tehdit ve sınamalar var.” diye konuştu.
“Üst bantta 50 baz puan daha indirim yapılmasını bekliyoruz”
DenizBank Özel Bankacılık Sermaye Piyasası Araçları Yönetmeni Orkun Gödek de “Eylül ayı ile Türk para politikasının yönetiminde yeni bir süreç başlamış oldu. Buna göre ‘sıkı’ para politikası duruşundan ‘temkinli’ para politikası duruşuna geçiş yapıldı.” dedi.
PPK metninde dikkati çeken bir diğer önemli hususun, ekonomik büyümenin kaybettiği ivmeye atıfta bulunulması olduğunu aktaran Gödek, şu değerlendirmeleri yaptı:
“Para politikası uygulamalarında faiz oranları üzerinden hamle yapılması sürecinin limitlerine yaklaşıldığı düşüncesindeyiz. Gelecek dönem içerisinde gerek lügat değişikliğinin PPK metnine girmesi, gerekse de sadeleşme olarak tanımlanan sürecin sonuna gelindiğini düşünmemizle birlikte, faiz koridorunun üst bandında 50 baz puan daha indirim yapılmasını, yeni koridor şekillenmesinin yüzde 7,25 – yüzde 7,50 – yüzde 7,75 olarak belirlenmesini bekliyoruz. Ayrıca, iç tüketimin canlandırılması ve likiditeye erişim maliyetinin düşürülmesi çabalarının ön plana çıkmasını, bu kapsamda ise zorunlu karşılık oranlarında başlatılan indirimlerin 200 baz puana ulaşmasını öngörüyoruz.”
“TCMB enflasyonu göz ardı ederek büyümeye odaklanacak”
Işık FX Başanalisti Gizmen Nalbantlı ise PPK karar metninde, iktisadi faaliyetteki ivme kaybına işaret edildiğine değinerek, “15 Temmuz sonrası ekonomik aktivitenin yavaşlamasının, Merkez Bankası’nın önceliği olduğunu anlıyoruz. Bu cümle dışında dikkat çeken diğer bir nokta ise enflasyonda gıda kaynaklı bir düşüş beklenmesi. Bu da eylül ayı enflasyonunda bir düşüş olabileceğini gösteriyor.” diye konuştu.
Yapısal reform vurgusunun PPK toplantısında önemli yer tuttuğuna işaret eden Nalbantlı, alınan tedbirlerle son çeyrekten itibaren iç talepte toparlanma eğiliminin başlamasının beklendiği, ayrıca yapılan reformların büyüme potansiyelini artıracağının değerlendirildiğini anlattı.
Nalbantlı, şöyle devam etti:
“Merkez Bankası’nın hükümetin destekleyici politikasına destek vereceğini anlıyoruz. Para politikasında ‘sıkı duruş’ ifadesinin ‘temkinli duruş’ olarak değiştirilmesinden de gevşeme adımlarının devam edeceği anlaşılıyor. Sonraki toplantılardaki kararlarda Merkez Bankası enflasyonu göz ardı ederek büyümeye odaklanacak. Sonraki toplantılarda 25 baz puanlık indirimlere devam edeceğini düşünüyorum. Bunun yanında zorunlu karşılıklarda indirim de devam edebilir. Ağırlıklı fonlama maliyeti yüzde 7,84’e kadar gerilemiş durumda. Üst bantta yapılacak indirimlerle koridor daraltılıp politika faizi yüzde 7,50’de sadeleştirme adımları sona erebilir.”
“TCMB sadeleşmeye devam edecek gibi görünüyor”
Destek Yatırım Araştırma Müdür Yardımcısı Adnan Çekcen, ABD Merkez Bankasının (Fed) piyasalarda yarattığı iyimser havanın gelişmekte olan ülke piyasalarına olumlu yansıdığını belirterek, “TCMB de bu aralıktan faydalanarak sadeleşme adımlarını sürdürdü ve faiz koridorunu 100 baz puana kadar indirdi.” dedi.
TCMB’nin toplantı notunda önceki değerlendirmelerinden biraz daha farklı ifadelere yer verdiğini vurgulayan Çekcen, son dönemde yurt içinde olumsuz gelen makro göstergelere ve iktisadi faaliyetlerin ivme kaybettiğine işaret edildiğini anımsattı.
Çekcen, buna rağmen alınan destekleyici teşvik ve tedbirlerle TCMB’nin son çeyrekten itibaren iç talepte toparlanma beklediğini ifade ederek, şunları söyledi:
“Genel olarak bakıldığında hem küresel piyasalardaki Fed iyimserliği hem de enflasyon tarafındaki düşüş beklentisinden dolayı TCMB sadeleşmeye devam edecek gibi görünüyor. Simetrik faiz koridoru hedefinden kaynaklı tek faiz politikasına kadar indirimler devam edebilir. Toplantı notunda belirli noktalara dikkat çekilse de piyasa beklentilerine paralel bir karar alındığını görüyoruz. Beklentilerin karşılanmasından dolayı TL varlıklarında sert bir tepki söz konusu değil. Fed iyimserliğinden kaynaklı geri çekilen dolar/TL halen 2,9640 direnci altında fiyatlanıyor. Bu seviye altında kaldığı sürece geri çekilmelerde devam edebilir ve 2,93-2.9140 destek noktaları gündeme gelebilir. BIST 100 tarafında ise 79.300 direnci aşılırsa endekste 80.000 denemesi görme olasılığımız yüksek.”