Küresel devlet tahvil piyasasındaki düşüş Perşembe günü, merkez bankacıların şahin duruşlarının piyasada etkili olmaya başlamasının bir işareti olarak Almanya tahvillerinin faizinin 18 ayın en yüksek seviyesine çıkmasının ardından hız kazandı ve satışlar hisse senedi piyasalarına da sıçradı.
Analistler bu hareketleri teknik olarak tanımlarken, yatırımcıların durumlarını Avrupa Merkez Bankası (AMB) Başkanı Mario Draghi’nin geçen haftaki yorumlarının politika yapıcıların varlık alımlarını yıl sonundan önce azaltılmaya başlama kararı alacağı beklentilerini güçlendirmesine göre ayarlamaları ile birlikte, bir grup trader tahvillerde düşüş beklentisini sürdürüyor. Satış dalgası ABD seansına da yansıdı ve 10 yıl vadeli ABD Hazine tahvillerinin faizi Mayıs ayından bu yana en yüksek seviyesine tırmandı.
Avrupa’da tahviller, Fransa’da tahvil ihalesi sonuçlarının 30 yıl vadeli kağıtlar için fazla talebin düştüğünü göstermesinin ardından değer kaybetti. Almanya tahvil vadelileri kontratlarında işlem hacmi, ihale sonuçlarının açıklanmasının ardından sıçrama yaptı ve tahvil faizlerinde sert yükselişler görüldü. Bu hareket, Almanya 10 yıllıklarının faizinin, Citigroup’un “güçlü br destek” olarak gösterdiği seviyenin üzerine çıkmasının ardından hız kazandı.
ABD Merkez Bankası (Fed) Yönetim Kurulu Üyesi Jerome Powell, ülkedeki konut finansmanı sisteminin vergi mükellefleri için risk teşkil etmeye devam ettiğini söyledi.
Powell, Washington merkezli düşünce kuruluşu American Enterprise Institute’da düzenlenen “Konut Finansmanı Reformu” temalı konferansta konuştu.
Konut finansmanında yaklaşık 10 yıl önce yaşanan 2007-2008 finansal krizine yol açan risklerin hala sürdüğünü belirten Powell, “Konut finansmanındaki mevcut durum bugün rahat görünebilir ancak sürdürülebilir değil” dedi.
Powell, federal hükümetin konut finansmanında şu an finansal kriz öncesine kıyasla daha fazla role sahip olduğuna işaret ederken, şunları kaydetti:
“Yeni konut kredilerinin büyük çoğunluğu, federal hükümetin desteğiyle yüksek derecede menkulleşmenin yaşandığı bir piyasada çıkarılıyor. Bu durum bizi hem vergi mükelleflerine potansiyel yükümlülük hem de sistematik risklerle birlikte bırakıyor. Eski sistemin çökmesinden doğru dersleri çıkarmamız önem taşıyor.”
Konut finansmanı sisteminin acilen reforma ihtiyaç duyduğunu vurgulayan Powell, federal hükümetin finansal krizin ardından ABD’li mükelleflerin ödediği vergileri kullanarak kamulaştırdığı Fannie Mae ve Freddie Mac adlı kuruluşların statülerinin yeniden ele alınması gerektiğine işaret etti.
Fed’in Yönetim Kurulu Üyesi Jerome Powell, “gelecek birkaç yılın, konut finansmanına ilişkin kritik reformları gerçekleştirmek için son fırsat olabileceğini ve bu fırsatın kaçırılmasının geçmişte yaşanan hataların tekrar edilmesiyle sonuçlanabileceğini” sözlerine ekledi.
Gelişmiş ülke merkez bankalarının şahin tonu, finans piyasalarında etkili olmaya devam ediyor. ABD hisse senetleri Mayıs ayından bu yana en düşük kapanışına yönelirken, ABD Hazine tahvillerinin faizi iki ayın en yüksek seviyesine tırmandı.
ABD’nin 10 yıl vadeli tahvillerinin faizi, DoubleLine Capital’in CEO’su Jeffrey Gundlach’ın tahvil piyasasında satışların henüz başladığını söylemesi ile birlikte yüzde 2.37’ye tırmandı. Standard & Poor’s 500 Endeksi (S&P 500) 50 günlik hareketli ortalama seviyesini test etti ve faize duyarlı hisse senetleri düşüşlere öncülük etti. Dolar, ABD’de Cuma günü açıklanacak olan tarım dışı istihdam verisi öncesi, özel sektörün açıkladığı istihdam verisinin istihdam artışının ılımlı olduğunu göstermesinin ardından zayıfladı. Almanya’nın gösterge tahvilinin faizi Ocak 2016’dan bu yana en yüksek seviyesini gördü. Tahvillerdeki satışlar Fransa’nın tahvil ihalesi sonuçlarının açıklanmasının ardından geldi.
Asya’dan Avrupa ve ABD’ye, merkez bankaları, yaklaşık 10 yıldır devam eden genişlemeci politikalardan çıkma yollarını aramaları ile birlikte, son birkaç haftada daha şahin bir tutum takındı. Tahvil faizlerindeki yükseliş, ABD ekonomisindeki büyümenin ılımlı hale gelmiş olabileceğini gösteren veri ile birlikte, hisse senedipiyasası üzerinde baskı oluşturmaya başladı. Avrupa Merkez Bankası yetkilileri, geçen ay gerçekleştirdikleri son toplantılarında, tahvil alımlarının artırılması taahhüdünün kaldırılmasını değerlendirirken, ABD’de ADP’nin açıkladığı veri, Haziran ayındaki istihdam artışının önceki aya göre yavaşladığını gösterdi.
ABD hisse senetleri altı gün içerisinde beşinci kez düştü. Dolar, zayıf konut başlangıçları verisi ve Tüketici Güvenindeki düşüşün ABD ekonomisinde büyümenin tahminlerden yavaş olabileceğine ilişkin işaretlere eklenmesi sonrasında zayıfladı. Petrol fiyatları, metaller ile yükseldi.
S&P 500 Endeksi gerileyerek haftalık bazda eksiye geçti. Whole Foods Market Inc.’in Amazon.com Inc. tarafından alınacağının onaylanması ardından gıda perakendecilerinin hisse senetlerinde görülen düşüş, gösterge endeksin kaybında etkili oldu.
Dolar Cuma günkü işlemlerde düşüşünü hızlandırarak, haftalık kaybına yöneldi. Yen, Japonya Merkez Bankası’nın (BOJ) para politikasında değişikliğe gitmemesi ardından değer kaybetmesi sonrası dolar karşısında yükseldi. ABD’de teknoloji hisselerinin düşmesiyle birlikte Nasdaq 100 Endeksi, ikinci haftalık kaybına yöneldi. Petrol 45 dolar seviyesine yöneldi, buna karşın ardı ardına dördüncü haftalık düşüşüne hazırlanıyor.
Gradient Investments LLC portföy yöneticisi Mariann Montagne, “Bu haftaki veriler destekleyici değildi. Devam etmeden önce tüketici harcamalarının yükseldiğini ve güvenin arttığını görmemiz gerekiyor.” dedi.
S&P 500 Endeksi New York saatiyle 11:24’te yüzde 0.3 geriledi. Gösterge endeksin haftalık kaybı yüzde 0.2 oldu.
Nasdaq 100 Endeksi yüzde 0.6 düşerek haftalık kaybını yüzde 1.3’e taşıdı. Endeks, 19 Mayıs’tan bu yana görülen en düşük seviyesinden bulunuyor.
Amazon hisseleri yüzde 3 yükselirken, Whole Foods hisse senetleri yüzde 27 arttı. S&P 500 Endeksi’ndeki gıda perakendecilerinin kaybı yüzde 5.1 oldu.
Stoxx Europe 600 Endeksi yüzde 0.5 yükselerek haftalık kaybını yüzde 0.6’ya indirdi.
MSCI Gelişen Piyasalar Endeksi yüzde 0.1 düştü. MSCI Tüm Ülkeler Dünya Endeksi yüzde 0.1 yükseldi.
Yen, önceki seansta yüzde 1.2 düşmesinin ardından, kayıplarını geri alarak dolar karşısında yüzde 0.1 değer kazandı ve 110.767 seviyesinden işlem gördü.
Bloomberg Dolar Spot Endeksi, doların 10 gelişen piyasa parası karşısında düşük performans göstermesiyle, yüzde 0.3 geriledi. Endeksin haftalık kaybı yüzde 0.3 oldu.
Euro, ABD Doları karşısında yüzde 0.4 yükselerek 1.1194 seviyesinden alıcı buldu.
ABD’de 10 yıl vadeli hazine tahvillerinin faizleri 2 baz puan düştü ve yüzde 2.14 seviyesine geriledi.
WTI Petrol vadeli kontratları yüzde 0.5 yükselerek varil başına 44.65 dolar seviyesinden işlem gördü. Petrol de haftalık kayıp yaklaşık yüzde 2.5 oldu.
Altın fiyatları, Cuma günkü işlemlerde yüzde 0.1 artarak 1,254.82 dolara yükseldi. Altın ardı ardına ikinci haftalık kaybına hazırlanıyor.
Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari, faiz artırımına ilişkin karşıt görüşünü değerlendirdi.
Henüz çekirdek enflasyondaki düşüşün geçici olup olmadığını henüz bilmediğini ifade eden Kashkari, Fed’in bilanço küçültme planının olumlu bir adım olduğunu belirtti.
“Fed daha fazla enflasyon verisi için faiz artırımı ertelemeliydi” diyen Kashkari, tam istihdama yaklaşıldığını ama henüz oraya varıldığı konusunda emin olmadığını söyledi.
Kashkari, “Fed yüzde 2’lik enflasyon hedefine yaklaşıyormuş gibi görünmüyor” dedi.
ABD hisse senetleri Cuma günkü işlemlerde dalgalı seyretti. Dow Jones Sanayi Endeksi rekor kırdı.
Gıda perakendecileri, Amazon.com Inc.’in Whole Foods Market Inc.’i aldığının onaylanması ardından S&P 500 Endeksi’ndeki kayıplara öncülük etti. ABD hisse senetleri göstergesi son dakikada gerçekleşen işlemlerde artıya geçti. Teknoloji şirketlerinin hisseleri gerileyerek Nasdaq 100 Endeksi’nde ikinci haftalık düşüşü işaret etti.
S&P 500 Endeksi, 1 puandan az yükselerek New York saatiyle 16:00’da 2,433.14 puan oldu. Endeksin haftalık yükselişi yüzde 0.1’le sınırlı kaldı.
Nasdaq 100 Endeksi yüzde 0.3 gerileyerek haftalı kaybını yüzde 1.1’e taşıdı. Endeksi 19 Mayıs’tan beri en düşük seviyesinde bulunuyor.
Dow Jones Endeksi, haftanın son işlem günündeki işlemlerde hafif yükselerek tüm zamanların rekoruyla kapandı.
‘FAİZ ORANLARI 2020’DE NORMALLEŞEBİLİR’
Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, FED’in son 7 ayda üç kez faiz artışı yaptığına dikkati çekerek, normalleşmenin finansal piyasaların beklentisinden daha hızlı öngörüldüğünü belirtti. Açıklamada, FED Başkanı Janet Yellen’in açıklamalarına işaret edilerek, “Faiz oranlarının 2020’de yüzde 3.5 oranında normalleşmesini, 10 yıllık tahvil getirilerinin de yüzde 4’ün üzerine yükselmesini bekliyoruz” denildi. ABD’deki son enflasyon verilerinin beklenenden daha düşük gelmesine karşın FED’in normalleşme süreciyle ilgili daha rahat davranmaya başladığı kaydedildi.
Türkiye’den Rusya Federasyonu’na 1 Ocak – 31 Mayıs tarihlerindeki 5 aylık dönemde 2 bin 409 ton kiraz ihraç edilerek 5 milyon 56 bin dolar gelir elde edildi.
AA muhabirinin, Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği (DKİB) verilerinden yaptığı derlemeye göre, Türkiye’den Rusya’ya yılın 5 aylık döneminde limon, mandarin, soğan, greyfurt, kayısı, şeftali, portakal, kiraz, ayva, lahana, erik, patates, karnabahar, karpuz, kavun, pırasa ve biber olmak üzere 17 kalem meyve ve sebze ihraç edildi.
Belirtilen dönem aralığında kiraz, ayva, lahana ve kavun ihracatında önceki yıla göre hem miktar hem de gelir açısından artış yaşandı.
Miktar bazında en fazla artış yüzde 135 ile kirazda yaşanırken, bunu yüzde 47 ile ayva, yüzde 42 ile lahana, yüzde 40 ile limon takip etti.
Gelir açısından değerlendirildiğinde ise en fazla artış yüzde 67 ile ayvada, yüzde 54 ile kirazda, yüzde 12 ile kavunda gerçekleşti.
Türkiye, geçen yılın aynı döneminde Rusya’ya bin 27 ton kiraz ihraç ederek, karşılığında 3 milyon 276 bin 186 dolar gelir elde etmişti.
Bu ürünün ihracatında miktar bazında yüzde 135, gelir bazında ise yüzde 54 artış yaşanarak ihraç edilen ürün miktarı 2 bin 409 tona gelir ise 5 milyon 56 bin 199 dolara yükseldi.
Kiraz ihracatının 538 tonu Doğu Karadeniz’den gerçekleştirildi. Bölgeden yapılan kiraz ihracatından 1 milyon 346 bin 819 dolar gelir sağlandı. Geçen yıl bölgeden 98 ton limon ihraç edilerek 220 bin 240 dolar gelir sağlanmıştı.
Doğu Karadeniz, Türkiye’den Rusya’ya yapılan kiraz ihracatının miktar bazında yüzde 26’sını gerçekleştirmiş oldu.
Öte yandan, Doğu Karadeniz’den Gürcistan ve Kazakistan’a da 2017 yılının 5 aylık döneminde toplam 26 ton kiraz ihraç edilerek karşılığında, 6 bin dolar gelir elde edildi.
Wall Street Journal’ın haberine göre, sayısı fazla olmayan teknoloji devleri, beklenmedik endüstrilere ulaşarak ABD’de kontrolü ele geçiriyor.
Amazon’un Whole Foods’u elde etmek için yeni bulunmuş olduğu 13.7 milyar dolar değerindeki teklif, ABD’deki güncel trendin en uç örneğini teşkil ediyor: ABD’deki en büyük teknoloji şirketleri, büyümeyi sürdürebilmek adına farklı endüstrilere doğru ilerliyor. İyi performans gösteren yöneticilerle birlikte bu şirketler, “teknolojinin her şeyi iyileştireceği” düşüncesinin yanı sıra, klasik elde etme tutkusuyla hareket ediyor.
Bunun sonucu olarak, teknoloji şirketine dönüşerek karşılık veremeyen işletmeler, bahsi geçen teknoloji devleri tarafından satın alınmaya veya üzerlerinden geçilmeye mahkumlar. Böylece, güç ve servet, giderek belli başlı birkaç şirketin elinde yoğunlaşacak. Tüketiciler ise bütün ürün ve hizmetleri “oligopolinin üyelerinden” temin ediyor olacak.
Örnek verilecek olursa, telefon şirketine dönüşen bir bilgisayar firması olan Apple, şu an kendi kendini sürebilen arabalar, orijinal TV programlama ve ‘artırılmış gerçeklik’ gibi işlerle uğraşıyor.
Facebook ise hala bazıları tarafından “doğumgünü hatırlatıcı” şirket olarak görülse de, dronelar, sanal gerçeklik donanımları, orijinal TV programları ve hatta telepatik insan bilgisayar arayüzleri yaratıyor.